Organisaties hebben grote groeiverwachtingen. Wij hebben deelnemers gevraagd op welke manieren zij omzetgroei denken te realiseren. Meegroeien met de markt en verhogen van toegevoegde waarde bij bestaande klanten worden het vaakst genoemd. Een groot aantal deelnemers zet daarbij in op het aanbieden van nieuwe producten en/of diensten én op het aanboren van nieuwe marktsegmenten. Ten opzichte van 2022 wordt een groter deel van de omzetgroei gerealiseerd door verhoging van prijzen. Vaak als reactie op de stijgende kosten voor materialen en arbeid.
Over het Berenschot strategie trendsonderzoek Het jaarlijks terugkerend Strategie Trendsonderzoek is in het voorjaar van 2023 gehouden, uitgevoerd door organisatieadviesbureau Berenschot. In totaal hebben dit jaar circa 500 respondenten deelgenomen aan het Strategie Trendsonderzoek. In het onderzoek wordt deelnemers onder meer gevraagd naar welke (strategische) onderwerpen bij hen spelen, hoe zij zich positioneren, en hoe zij de eigen strategie doorvertalen en invullen in de organisatie. Deelnemers zijn afkomstig uit de top van het Nederlands bedrijfsleven en uit semipublieke, onderwijs- en zorgorganisaties. De steekproef bestond hoofdzakelijk uit professionals in general-managementposities, uiteenlopend van dga’s (10%), bestuurders (46%) en toezichthouders (1%) tot (top)managers (26%) en hun adviseurs (11%) van grote, middelgrote en kleine organisaties in Nederland. De organisaties van de deelnemers vertegenwoordigen circa 734.000 werknemers oftewel ongeveer 11% van het totaal aantal banen in ons land.
Over Berenschot
Berenschot is een onafhankelijk organisatieadviesbureau met meer dan 400 medewerkers. Met gefundeerde adviezen en slimme oplossingen werken we aan een vooruitstrevende samenleving.
De focus van organisaties ligt in 2023 op het vergroten van de omzet in de Nederlandse markt. Opvallend weinig organisaties (10%) zien internationalisering als manier om groei te realiseren. Uit ons onderzoek blijkt echter dat juist deze groep beter in staat is een hoge omzetgroei te realiseren. Groeien in het buitenland is dus goed mogelijk en loont. Tegelijkertijd zien we dat deze groep ondervertegenwoordigd is in de categorie die een dalende omzet voorziet in 2023.
Om internationaal succesvol actief te worden, is het noodzakelijk dat producten en diensten relevant zijn voor een bredere (internationale) markt en voldoende schaalbaar zijn. Bedrijven die innoveren, zijn ook bedrijven die groeien én internationaliseren. Bij een nieuw idee of ontdekking richten deze bedrijven zich eerst op onderzoek en ontwikkeling. Daarna volgt haalbaarheidsonderzoek, opschaling en commercialisering. Hierbij wordt in een vroeg stadium bezien of het loont om de nieuwe producten of diensten naar het buitenland te exporteren of anderszins te vermarkten. Internationale expansie is echter niet eenvoudig. Het kan bijvoorbeeld door een overname of door autonoom te groeien met eigen vestigingen. Organisaties dienen daarbij rekening te houden met cultuurverschillen en valutarisico’s. De uitdaging is om goed voorbereid te zijn op mogelijke scenario’s en om voldoende onderbouwde keuzes te maken. De onderbouwing kan voortkomen uit bijvoorbeeld marktonderzoeken en klant onderzoeken.
Nederland en West-Europa zijn de belangrijkste afzetmarkten
Nederlandse bedrijven zijn sterk gericht op hun thuismarkt en omringende landen in West Europa. Afzetmarkten in Noord Amerika en Oost Europa worden minder bediend. De mogelijkheden voor groei worden derhalve relatief dicht bij huis gevonden. We zien echter verschillen tussen de sectoren. Agri en Food en Industrie zien meer kansen voor groei in het buitenland dan in Nederland. Een aanzienlijk deel van de supply chain en de afzetmarkt is immers al internationaal georiënteerd. Financiële dienstverlening en Zakelijke dienstverlening zijn nog altijd sterk op Nederland gericht. Het effect van internationale sancties tegen Rusland is zichtbaar: slechts 1% van de deelnemers verwacht hier te kunnen groeien. Deze bedrijven zijn werkzaam in Agri en Food en vallen niet onder de internationale sancties. China is nog altijd bovengemiddeld belangrijk voor de sectoren Industrie (23%) en Agri en Food (16%).
Over het Berenschot strategie trendsonderzoek Het jaarlijks terugkerend Strategie Trendsonderzoek is in het voorjaar van 2023 gehouden, uitgevoerd door organisatieadviesbureau Berenschot. In totaal hebben dit jaar circa 500 respondenten deelgenomen aan het Strategie Trendsonderzoek. In het onderzoek wordt deelnemers onder meer gevraagd naar welke (strategische) onderwerpen bij hen spelen, hoe zij zich positioneren, en hoe zij de eigen strategie doorvertalen en invullen in de organisatie. Deelnemers zijn afkomstig uit de top van het Nederlands bedrijfsleven en uit semipublieke, onderwijs- en zorgorganisaties. De steekproef bestond hoofdzakelijk uit professionals in general-managementposities, uiteenlopend van dga’s (10%), bestuurders (46%) en toezichthouders (1%) tot (top)managers (26%) en hun adviseurs (11%) van grote, middelgrote en kleine organisaties in Nederland. De organisaties van de deelnemers vertegenwoordigen circa 734.000 werknemers oftewel ongeveer 11% van het totaal aantal banen in ons land.
Over Berenschot
Berenschot is een onafhankelijk organisatieadviesbureau met meer dan 400 medewerkers. Met gefundeerde adviezen en slimme oplossingen werken we aan een vooruitstrevende samenleving.
Ondanks oplopende geopolitieke spanningen en onzekere economische vooruitzichten zien organisaties nog volop groeikansen in 2023. 90% van de deelnemers verwacht dit jaar te groeien qua omzet. Een groot deel van hen (32%) verwacht zelfs een groeicijfer van meer dan 10% te kunnen presenteren. Dit positieve beeld zien we ook weerspiegeld in recente groeicijfers van de Nederlandse economie, die positiever zijn dan eerder werd aangenomen.
Over het Berenschot strategie trendsonderzoek Het jaarlijks terugkerend Strategie Trendsonderzoek is in het voorjaar van 2023 gehouden, uitgevoerd door organisatieadviesbureau Berenschot. In totaal hebben dit jaar circa 500 respondenten deelgenomen aan het Strategie Trendsonderzoek. In het onderzoek wordt deelnemers onder meer gevraagd naar welke (strategische) onderwerpen bij hen spelen, hoe zij zich positioneren, en hoe zij de eigen strategie doorvertalen en invullen in de organisatie. Deelnemers zijn afkomstig uit de top van het Nederlands bedrijfsleven en uit semipublieke, onderwijs- en zorgorganisaties. De steekproef bestond hoofdzakelijk uit professionals in general-managementposities, uiteenlopend van dga’s (10%), bestuurders (46%) en toezichthouders (1%) tot (top)managers (26%) en hun adviseurs (11%) van grote, middelgrote en kleine organisaties in Nederland. De organisaties van de deelnemers vertegenwoordigen circa 734.000 werknemers oftewel ongeveer 11% van het totaal aantal banen in ons land.
Over Berenschot
Berenschot is een onafhankelijk organisatieadviesbureau met meer dan 400 medewerkers. Met gefundeerde adviezen en slimme oplossingen werken we aan een vooruitstrevende samenleving.
We zien dat organisaties die sterk groeien duidelijker keuzes hebben gemaakt en ook hun waardepropositie en onderscheidend vermogen goed hebben uitgewerkt. Bedrijven die meer dan 10% groeien, geven op een schaal van 1 tot 5 gemiddeld een 4 voor het maken van duidelijke keuzes, terwijl organisaties die krimp verwachten een 3 scoren op deze vraag.
Het hebben van een duidelijk onderscheidend vermogen en klantsegmentatie zijn belangrijke voorwaarden voor groei. Klantsegmentatie geeft ondernemingen inzicht in wie nu goede klanten en wie minder goede klanten zijn. Hoeveel een klant daadwerkelijk oplevert, is bij veel organisaties echter niet bekend. We zien dat voor veel ondernemingen het Pareto-principe opgaat: 20% van de klanten zorgt voor 80% van de omzet en/of winst. Maar hoe weet je nu wie die 20% zijn? En wat te doen met die andere 80%? Door een juiste klantsegmentatie toe te passen, kan het dienstverleningspakket hierop worden aangepast. Zo zal klantstrategie de groei van de onderneming een belangrijke impuls geven, want uiteindelijk levert een loyale klant het meeste op.
Berenschot Strategietrends
In totaal hebben dit jaar 541 respondenten deelgenomen aan het Strategie Trendsonderzoek. Deelnemers zijn afkomstig uit de top van het Nederlandse bedrijfsleven en uit semipublieke, onderwijs- en zorgorganisaties. De organisaties van de deelnemers vertegenwoordigen circa 800.000 werknemers oftewel ongeveer 12% van het totaal aantal banen in ons land.
Bedrijven van verschillende grootteklassen namen deel uit het onderzoek, afkomstig uit twaalf sectoren: Transport & Logistiek, Industrie, Zakelijke dienstverlening, Media & ICT, Zorg & Life sciences, Onderwijs & Research, Overheid, publieke organisaties & openbaar bestuur, stichtingen, NGO’s & belangenorganisaties, Agri & Food, Bouw & Woningcorporaties, Energie, Telecom & Utilities, Financiële dienstverlening en Handel & Retail.
Adviesbureau Berenschot heeft in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) een onderzoek uitgevoerd naar de omvang en samenstelling van de Nederlandse Defensie en Technologische en Industriële Basis. Het rapport is gepubliceerd en naar de Tweede kamer verstuurd.
In Nederland zijn circa 150.000 fte werkzaam bij 1.000 bedrijven die actief zijn in de defensie- en veiligheidssector. Dat is circa 28% van totale werkgelegenheid in de high tech systems & materials-industrie. Daarvan zijn bijna 20.000 fte’s werknemers daadwerkelijk werkzaam ten behoeve van de defensie- en veiligheidssector met een omzet van circa € 5 miljard.
Door de geopolitieke spanningen is het onderzoek actueler dan ooit. Het onderzoek is uitgevoerd in januari en februari 2022, dus nog voor de oorlog in Oekraïne. Er zijn grote groeiverwachtingen. Circa 55% van de organisaties verwacht groei, met name bij Original Equipment Manufacturers (OEM’s) en bij bedrijven in het maritieme domein.
De defensie- en veiligheidssector is over het algemeen R&D kennisintensief en exporteert veel. Tevens wordt door de bedrijven aangegeven dat de scheidslijn tussen civiel en militair steeds meer vervaagt door het gebruik van dual use-producten en IT-cyberdomein.
Het aandeel in de omzet is stabiel en vergelijkbaar met eerdere jaren. De totale omzet van de bedrijven die actief zijn binnen de defensie- en veiligheidssector stond in 2020 onder druk, met name door COVID-19. De omzet van de defensie- en veiligheidssector is stabiel en stijgt en lijkt dus ‘anticyclisch’ te zijn.
Bedrijven geven aan dat de Defensie Industrie Strategie (DIS) nog onvoldoende wordt omgezet in specifiek beleid en uitvoering met bijbehorende financiering. Er is behoefte aan stimuleringsmaatregelen voor productie innovatie ten behoeve van versterking van de NLDTIB. Door samen met de industrie en kennisinstituten te investeren in de ontwikkeling van nieuwe hoogwaardige producten en technologieën kan de overheid een belangrijke bijdrage leveren aan deze digitaliseringsslag en de concurrentiepositie in deze markten.
Het MKB is zeer kritisch over de ondersteuning van de overheid en de toegang tot projecten van defensie. Bedrijven geven aan dat minder papierwerk en een meer proactieve benadering van de overheid is gewenst. Indien versnelling in het leveren en extra uitbreidingen van materieel nodig zijn, zullen de huidige termijnen korter moeten worden.
We zien dat weinig bedrijven actief zijn in meer dan één domein. Er is nauwelijks overlap in toeleveranciers in de domeinen. Er is een kans om clusters verder te versterken binnen en tussen domeinen door samenwerking te stimuleren.
Over het onderzoek
Adviesbureau Berenschot heeft in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) een onderzoek uitgevoerd naar de omvang en samenstelling van de Nederlandse Defensie en Technologische en Industriële Basis (NLDTIB). In totaal hebben 180 bedrijven deelgenomen aan het onderzoek, en zijn er twintig gesprekken gevoerd met organisaties die werkzaam zijn voor de Nederlandse defensie- en veiligheidssector. Het onderzoek is in januari en februari 2022 uitgevoerd.
Alles wijst erop dat het doorvertalen van strategische keuzes bijdraagt aan het realiseren van groeidoelstellingen. Kortom, alle stappen binnen de doorvertaling van strategische keuzes hebben een positieve impact op de mate waarin groeidoelstellingen worden gerealiseerd. Het bevestigt dat organisatorische keuzes aligned moeten zijn met strategische keuzes en dat je bij ieder strategisch plan jezelf de vraag moet stellen: “Wie is dit eigenlijk wanneer van plan?”
Organisaties die planmatig werken en visie ontwikkelen, verwachten meer omzetgroei
Organisaties die in de boardroom of door middel van een strategische dialoog het accent legden op visievorming en strategische planning, verwachten meer omzetgroei. De relatie tussen aandacht voor visievorming en groei is vrij constant en positief: van de organisaties die groei verwachten, besteedde ruim 40% relatief veel tijd aan visievorming. Organisaties met krimp als verwachting legden gemiddeld genomen ongeveer 10% minder vaak het accent op visievorming.
Aandacht voor strategische planning De relatie tussen strategische planning en groeiverwachtingen is licht positief. Met andere woorden, naarmate het accent van strategisch management relatief sterker komt te liggen op strategische planning, gaat dat gepaard met positievere groeiverwachtingen. De plannen scheppen dus groeiverwachtingen of, positiever geformuleerd, er is vertrouwen in de strategische plannen. Ruim een derde van de respondenten die ten minste 5% groei verwacht, koos ‘strategische planning’ als belangrijk accent van strategisch management, terwijl dat voor de bedrijven met minder of geen vertrouwen in groei ruwweg 25% is. Zijn dat grote verschillen? Nee, maar er tekent zich wel een significant positieve covariantie af tussen strategische planning en groeiverwachtingen.
Berenschot Strategie Trends
Wat speelt er in de Nederlandse directiekamers? Welke strategische keuzes maken ondernemers en bestuurders? Hoe willen directies hun organisaties laten groeien? Welke strategische thema’s staan boven aan het prioriteitenlijstje van directeuren, bestuurders en topmanagers? En waar investeren zij in?
Voor de editie van 2021 staan de effecten van COVID-19 centraal. Daarnaast zijn interviews opgenomen met directeuren van Triodos Bank Nederland, InnovationQuarter en Plantion, waarin zij hun visie op strategie uit de doeken doen. Sinds 2007 brengt Berenschot jaarlijks het Strategie Trendsonderzoek uit. Het is daarmee een van de langst lopende onderzoeken in Nederland op het vlak van strategie. Al jaren geeft het inzicht in de onderwerpen die op de strategische agenda van het bedrijfsleven staan, wat zorgt voor een unieke kijk in de directiekamers.
In totaal namen 600 respondenten deel aan het onderzoek uit bedrijven van verschillende grootteklassen, afkomstig uit twaalf sectoren: Transport & Logistiek, Industrie, Zakelijke dienstverlening, Media & ICT, Zorg & Life sciences, Onderwijs & Research, Overheid, publieke organisaties & openbaar bestuur, stichtingen, NGO’s & belangenorganisaties, Agri & Food, Bouw & Woningcorporaties, Energie, Telecom & Utilities, Financiële dienstverlening en Handel & Retail. Samen vertegenwoordigen zij circa 1 miljoen werknemers in Nederland, zo’n 12% van de Nederlandse beroepsbevolking.
Vergeleken met voorgaande jaren zijn de groeiverwachtingen wat getemperd, maar ondanks COVID-19 overheerst het optimisme. 85% van de deelnemende organisaties verwacht dit jaar een groei in omzet of budget ten opzichte van 2020. Een kwart van de respondenten verwacht zelfs een groei van meer dan 10%. Organisaties kijken vooruit en zoeken naar manieren om wendbaar en succesvol te blijven. De mogelijkheden van digitalisering worden versneld benut en het ondernemerschap gaat meer dan ooit gepaard met inventiviteit en flexibiliteit.
Het optimisme over de groei voor dit jaar is niet in elke sector even sterk aanwezig. Een kleine groep bedrijven staat in de overlevingsstand, maar er zijn ook bedrijven die de COVID-19-pandemie kansen en groeimogelijkheden biedt.
In de Industrie zijn de groeiverwachtingen het hoogst: 71% verwacht een groei van 5% of meer. Ook in de Zakelijke dienstverlening en de Handel (met name B2B) is men zeer optimistisch over de verwachte groei.
In de Transport en Logistiek zijn de verwachtingen minder positief. Ruim een op de vijf organisaties verwacht dit jaar een krimp van meer dan 5%. Ook stichtingen en belangenorganisaties, financiële dienstverleners en organisaties in de Zorg en Life sciences zijn minder optimistisch over de omzet/budgetten dit jaar.
Met name van samenwerking wordt in 2021 meer verwacht als instrument voor groei
Er zijn verschillende manieren om te groeien. De verwachte groei wordt met name gerealiseerd door het meegroeien met de markt en het aantrekken van de economie. Daarnaast wordt ingezet op omzetverhoging bij bestaande klanten (het verkopen van meer producten en diensten aan huidige klanten). Ook in onze adviespraktijk zien we dat de slagingskans het grootst is bij groei vanuit het bekende, dus vanuit bestaande markten en bestaande producten. Hiervoor is het van belang goed inzicht te hebben in het klantenbestand: welk type klanten levert veel op en waar is de cost-to-serve juist (te) hoog? En wat zijn de toekomstige wensen en behoeften binnen de verschillende klantsegmenten? Op de derde plaats staat het aanboren van nieuwe markten om de huidige dienstverlening aan te bieden. Op vernieuwing van het product- en dienstenaanbod wordt minder vaak ingezet.
Samenwerking grote stijger
Met name samenwerking wordt in 2021 meer ingezet om groei in omzet/ budget te bewerkstelligen. Samenwerking kent een relatief beperkt risico en kan een opstap zijn naar een formelere vorm van samenwerken, zoals een fusie of joint venture.
Er zijn grote verschillen tussen sectoren qua instrumenten waarmee naar verwachting groei gecreëerd gaat worden • De Zakelijke dienstverlening wil groeien door zich te richten op het verhogen van dienstverlening aan bestaande klanten. • Financial Services ziet onder meer mogelijkheden voor groei door de klant een extra product aan te bieden dat past bij wat de klant op het punt staat te kopen of onlangs heeft gekocht (cross-selling). • De Industrie groeit vooral door mee te liften op de markt en door te focussen op nieuwe marktsegmenten. • Handel en Retail blijft volop inzetten op online (naast meegroeien met de markt). • Agri en Food voorziet groei met name door het meegroeien met de markt.
Berenschot Strategie Trends
Wat speelt er in de Nederlandse directiekamers? Welke strategische keuzes maken ondernemers en bestuurders? Hoe willen directies hun organisaties laten groeien? Welke strategische thema’s staan boven aan het prioriteitenlijstje van directeuren, bestuurders en topmanagers? En waar investeren zij in?
Voor de editie van 2021 staan de effecten van COVID-19 centraal. Daarnaast zijn interviews opgenomen met directeuren van Triodos Bank Nederland, Innovation Quarter en Plantion, waarin zij hun visie op strategie uit de doeken doen. Sinds 2007 brengt Berenschot jaarlijks het Strategie Trendsonderzoek uit. Het is daarmee een van de langst lopende onderzoeken in Nederland op het vlak van strategie. Al jaren geeft het inzicht in de onderwerpen die op de strategische agenda van het bedrijfsleven staan, wat zorgt voor een unieke kijk in de directiekamers.
In totaal namen 600 respondenten deel aan het onderzoek uit bedrijven van verschillende grootteklassen, afkomstig uit twaalf sectoren: Transport & Logistiek, Industrie, Zakelijke dienstverlening, Media & ICT, Zorg & Life sciences, Onderwijs & Research, Overheid, publieke organisaties & openbaar bestuur, stichtingen, NGO’s & belangenorganisaties, Agri & Food, Bouw & Woningcorporaties, Energie, Telecom & Utilities, Financiële dienstverlening en Handel & Retail. Samen vertegenwoordigen zij circa 1 miljoen werknemers in Nederland, zo’n 12% van de Nederlandse beroepsbevolking.
Optimisme overheerst, zo blijkt uit het Berenschot Strategie Trendsonderzoek 2021. In deze editie is extra aandacht besteed aan de effecten van de wereldwijde COVID-19-pandemie op strategische keuzes in de boardroom. Aan het onderzoek namen 595 bestuurders, topmanagers en dga’s uit het Nederlandse bedrijfsleven deel.
Vergeleken met voorgaande jaren zijn de groeiverwachtingen wat getemperd, maar ondanks de COVID-19-pandemie overheerst het optimisme. De verwachtingen voor 2021 zijn positief tot zeer positief: 85% van de deelnemende organisaties verwacht dit jaar een groei in omzet/budget ten opzichte van 2020. Een kwart van de respondenten verwacht zelfs een groei van meer dan 10%. Deze groep is wat kleiner dan voorgaande jaren, maar nog steeds substantieel.
Optimisme overheerst
Ondanks de voortdurende coronacrisis is het Nederlandse bedrijfsleven optimistisch over de vooruitzichten. Het doorzetten van de steunmaatregelen vanuit de overheid tot aan de zomer en de start van het vaccinatieprogramma waren begin dit jaar hoopgevende factoren. Organisaties kijken vooruit en zoeken naar manieren om wendbaar en succesvol te blijven. De mogelijkheden van digitalisering worden versneld doorgevoerd en het ondernemerschap gaat meer dan ooit gepaard met inventiviteit en flexibiliteit.
In het onderzoek is gevraagd naar de impact van corona op de strategie. Daaruit blijkt dat met name de sectoren Transport en Logistiek, Cultuur, Sport en Recreatie en Zorg en Life sciences last hebben van de coronacrisis. In deze sectoren ervaren relatief de meeste bedrijven zeer negatieve gevolgen van COVID-19, voor vele andere zijn de gevolgen nog altijd beperkt.
In andere sectoren zien we dat in verreweg de meeste organisaties de schade beperkt blijft en een klein deel van de organisaties plukt zelfs de vruchten van COVID-19. Groeiende organisaties hebben het minste last van de coronacrisis. Deze organisaties zijn wendbaar of groeien omdat COVID-19 een hefboom is van de vraag naar hun producten of diensten. Neem de Mediamarkt, die overstelpt werd met vraag naar apparatuur voor in de home office. In zijn algemeenheid lijkt de impact van COVID-19 vooralsnog mee te vallen, maar hoe zou het beeld eruitgezien hebben als de overheidssteun was uitgebleven?
Organisaties die te maken hebben met zeer negatieve effecten vanwege COVID-19 – en dat zijn met name grote bedrijven – draaien aan alle knoppen. Opvallend is dat zij ook stevig investeren in digitalisering en dat nauwelijks minder dan organisaties die het ondanks of dankzij COVID-19 voor de wind gaat. Digitalisering als ondernemingsstrategie lijkt dus ook een coronaremedie. Natuurlijk moeten organisaties die zwaar geraakt zijn het ook hebben van overheidssteun en wordt er zwaar ingezet op kostenreductie.
Berenschot Strategie Trends
Wat speelt er in de Nederlandse directiekamers? Welke strategische keuzes maken ondernemers en bestuurders? Hoe willen directies hun organisaties laten groeien? Welke strategische thema’s staan boven aan het prioriteitenlijstje van directeuren, bestuurders en topmanagers? En waar investeren zij in?
Voor de editie van 2021 staan de effecten van COVID-19 centraal. Daarnaast zijn interviews opgenomen met directeuren van Triodos Bank Nederland, Innovation Quarter en Plantion, waarin zij hun visie op strategie uit de doeken doen. Sinds 2007 brengt Berenschot jaarlijks het Strategie Trendsonderzoek uit. Het is daarmee een van de langst lopende onderzoeken in Nederland op het vlak van strategie. Al jaren geeft het inzicht in de onderwerpen die op de strategische agenda van het bedrijfsleven staan, wat zorgt voor een unieke kijk in de directiekamers.
In totaal namen 600 respondenten deel aan het onderzoek uit bedrijven van verschillende grootteklassen, afkomstig uit twaalf sectoren: Transport & Logistiek, Industrie, Zakelijke dienstverlening, Media & ICT, Zorg & Life sciences, Onderwijs & Research, Overheid, publieke organisaties & openbaar bestuur, stichtingen, NGO’s & belangenorganisaties, Agri & Food, Bouw & Woningcorporaties, Energie, Telecom & Utilities, Financiële dienstverlening en Handel & Retail. Samen vertegenwoordigen zij circa 1 miljoen werknemers in Nederland, zo’n 12% van de Nederlandse beroepsbevolking.
Autonome groei is de meest basale manier om groei te realiseren en is bij 90% van de deelnemers de groeistrategie. Het bedrijf zet eigen resources in en ontwikkelt eigen activiteiten om een groeirichting in te slaan. Het gaat om het versterken van de kernactiviteiten en het voluit benutten van de kerncompetenties. Dit is een sterke basisstrategie, tenzij er op termijn te weinig marktpotentieel blijkt te zijn, de afhankelijkheid van één markt of één klant toeneemt en onacceptabele verhoudingen aanneemt of dat het onderscheidend vermogen verloren gaat.
Bij slechts circa 9% van de organisaties zijn overnames, fusies en joint ventures belangrijke middelen om te kunnen groeien. Tegelijkertijd zien we dat kleinere ondernemingen in toenemende mate de krachten bundelen in productinnovatie en marktbewerking. In de Agrifood lijkt de interesse in allianties toe te nemen. Waarschijnlijk komt dit, naast het vergroten van de concurrentiekracht, voort uit de behoefte om meer ketenverantwoordelijkheid te nemen.
Samenwerking heeft een relatief bescheiden opbrengstpotentieel maar tegelijkertijd ook een beperkter risico. Samenwerken kan een opstap zijn naar een meer formele vorm van samenwerking, zoals een overname, fusie of joint venture. De partijen weten dan in elk geval goed waar zij aan beginnen.
Het overnemen van of fuseren met een concurrent of bedrijf met aanvullende producten en/of markten is een manier om snelle groei te realiseren. Een overname brengt een sprong in omzet, maar integratie van overgenomen bedrijven blijkt vaak lastiger dan op voorhand wordt ingeschat. Bij een fusie is de integratie nog lastiger, doordat meer onderhandelingen gevoerd moeten worden over het samengaan van de bedrijven en de verdeling van functies.
Corporate venturing betreft het financieel participeren in kleine bedrijven om innovatie en groei te stimuleren. Dit wordt echter zeer beperkt toegepast. Slechts 1% van de organisaties kiest deze weg voor het realiseren van groei. Het financieel participeren in kleine bedrijven is toch nog steeds een brug te ver. Waarschijnlijk wordt corporate venturing ervaren als een te ongrijpbare investering, te ver van de eigen corebusiness.
Berenschot Strategy Trends-onderzoek
Het Berenschot Strategy Trends-onderzoek is dit jaar voor de elfde keer uitgevoerd. In totaal namen 765 respondenten deel aan het onderzoek. Dit betreft ondernemers en bestuurders die met name actief zijn in de Nederlandse private sector, maar ook directieleden vanuit de semipublieke sector. Samen vertegenwoordigen zij circa 1 miljoen werknemers in Nederland, zo’n 15% van de Nederlandse beroepsbevolking. Respondenten zijn verdeeld over tien sectoren (Industrie, Zakelijke dienstverlening, Financiële dienstverlening, Onderwijs, Research & Overheid, Energie & Utilities, Transport & Logistiek, Agri & Food, Handel & Retail en Bouw). De omvang van de bedrijven varieert van mkb (tot 250 medewerkers) tot grote bedrijven (> 1.000 medewerkers).
Ruim 90% van de organisaties is de afgelopen drie jaar gegroeid in omzet en verwacht verdere groei in 2019.
Veel groei vanuit bestaande markten en producten door marktgroei en door verhoging van de omzet bij bestaande klanten.
Autonome groei is veruit de meest toegepaste groeistrategie.
Met name kleinere organisaties groeien sneller.
Snelle groeiers focussen meer op bestaande klanten.
Succesvolle bedrijven groeien sneller, zijn innovatiever en leveren meer toegevoegde waarde.
Groei is een teken van gezondheid en ambitie en verschaft rendement voor stakeholders. Groei biedt medewerkers daarnaast beter perspectief en meer doorgroeimogelijkheden. Niet groeien maakt kwetsbaar en kan ertoe leiden dat een bedrijf overnamekandidaat wordt. Niet alle groei is echter wenselijk; groei moet niet slechts gericht zijn op kwantiteit maar vooral op kwaliteit. Uiteindelijk moet groei immers wel rendabel en duurzaam zijn. Verantwoord groeien kenmerkt zich door het scherp afwegen en beperken van risico’s en kosten. Het moet geen doel op zich zijn, maar een middel om de strategie van een organisatie te verwezenlijken.
90% van de deelnemers aan Berenschot Strategy Trends 2019 zag de omzet de afgelopen drie jaar groeien. Bijna 60% van hen groeide zelfs met meer dan 5%. Ook de verwachtingen voor 2019 zijn nog hoog: veel organisaties verwachten verder door te groeien.
Groeien is zowel voor kleine als grote bedrijven relevant. Uit ons onderzoek blijkt dat de snelle groeiers zich met name bevinden onder de kleinere en middelgrote bedrijven. Kleine bedrijven groeien daarbij het snelst. Zij zijn vaak innovatiever (en flexibeler), waardoor ze sneller groeien dan grotere bedrijven. Innovatie is in veel gevallen de motor voor groei. Wij zien dat sterk groeiende bedrijven meer investeren in innovatie en dat zij met name groeien door het succesvol lanceren van nieuwe producten. Snelle groeiers leveren een aanmerkelijke meerwaarde voor de Nederlandse economie en kunnen voor extra groei en dynamiek zorgen bij andere bedrijven.
Wij concluderen dat succesvolle bedrijven sneller groeien, innovatiever zijn en meer toegevoegde waarde leveren. Dergelijke organisaties besteden relatief veel uit omdat zij zich op de corebusiness richten en creëren zo dus veel indirecte werkgelegenheid. Zij zijn actiever in (inter)nationale netwerken en hebben meer hoogopgeleiden in dienst.
Er zijn verschillende manieren om te groeien. Bijvoorbeeld door sterke punten en goede elementen uit te vergroten, kansen te pakken en knelpunten te elimineren. Vanuit onze ervaring in het begeleiden van bedrijven bij het faciliteren van de groei zien wij duidelijk dat de slagingskans het grootst is bij groei vanuit het bekende, dus uitgaande van bestaande markten en bestaande producten. De slagingskans is dan 60% tot 80%.
Dit blijkt ook uit Berenschot Strategy Trends 2019. 32% van de deelnemende organisaties verwacht mee te liften op de huidige marktontwikkelingen en groeit mee met de markt. Ruim 27% wil meer bij bestaande klanten verkopen. Het warm houden van het relatienetwerk blijft dus essentieel. Simpelweg de prijs verhogen of sleutelen aan het verdienmodel is minder populair. Nog maar weinig organisaties passen ‘value added pricing’ toe, waarbij de toegevoegde waarde de prijs bepaalt.
Onze ervaring is dat bedrijven die succesvol zijn ook een sterke klantfocus hebben. Door de toegenomen transparantie beschikt de klant over veel meer informatie ten aanzien van de kwaliteit van producten en diensten, prijzen en beschikbare alternatieven. Hierdoor krijgt hij een sterkere positie. Ook bedrijven hebben steeds meer informatie over hun klanten (specifieke voorkeuren, eerdere aankopen, etc.). Deze informatie wordt ingezet om klanten beter te bedienen en de klantbinding te versterken. Klantbeleving is dit jaar voor het eerst gemeten in ons onderzoek en naar voren gekomen als een belangrijk onderwerp waarop bedrijven zich willen onderscheiden.
Berenschot Strategy Trends 2019 toont aan dat snelle groeiers meer focussen op bestaande klanten. Toch is het belangrijk om ook naar nieuwe markten te kijken en nieuwe producten te ontwikkelen. Het wordt steeds belangrijker om dichter op de klant te zitten, de relatie te versterken en sneller te ontwikkelen. Organisaties die krimpen, zoeken nieuwe marktsegmenten, gaan meer samenwerken en professionaliseren de verkoop.
Bij veel organisaties blijkt personeel een belangrijk obstakel voor groei te zijn. Beschikbaarheid en de ’war on talent‘ zijn bij de aantrekkende economie weer van grote invloed op het groeivermogen van organisaties. Daarnaast zijn er uiteraard nog andere knelpunten zoals de duidelijkheid in positionering, onderscheidend vermogen en koopkrachtige vraag.
Berenschot Strategy Trends-onderzoek
Het Berenschot Strategy Trends-onderzoek is dit jaar voor de elfde keer uitgevoerd. In totaal namen 765 respondenten deel aan het onderzoek. Dit betreft ondernemers en bestuurders die met name actief zijn in de Nederlandse private sector, maar ook directieleden vanuit de semipublieke sector. Samen vertegenwoordigen zij circa 1 miljoen werknemers in Nederland, zo’n 15% van de Nederlandse beroepsbevolking. Respondenten zijn verdeeld over tien sectoren (Industrie, Zakelijke dienstverlening, Financiële dienstverlening, Onderwijs, Research & Overheid, Energie & Utilities, Transport & Logistiek, Agri & Food, Handel & Retail en Bouw). De omvang van de bedrijven varieert van mkb (tot 250 medewerkers) tot grote bedrijven (> 1.000 medewerkers).
Business Strategies 